ARKEOLOJİK SİT ALANLARI

Nekropol-Antik Yerleşme/Karesi Kocaavşar Beldesi;

        Kocaavşar Beldesinin yaklaşık 1 km güneydoğusunda Harapbağları mevkiinde  yan yana iki tepeciğin eteğindeki tarlalarda yoğun olarak tuğla, seramik parçaları  ve iri moloz taş şeklinde horasan harç parçaları ile profil veren kırmızı renkli kaba hamurlu küp parçaları ve ince cidarlı deve tüyü renkli parçaları ele geçmiştir.. Beldenin yaklaşık 1,5 km batısındaki tepenin eteklerindeki tarlalarda geniş bir alana yayılan seramik ve tuğla parçaları ile moloz taşlar bu bölgenin Roma ve Erken Bizans Döneminde iskan edildiğini ve nekropol alanı olarak kullanıldığını göstermektedir. 

Roma Dönemi Yerleşim ve Nekropol/Aktarma ve Ovacık Köyleri;

      Karesi Beyköy Ovacık Köy yolunun batısında Lale deresi ve doğusunda Aktarma-Acarlı dereleri arasından kalan arazinin bir bölümü ile Aktarma Deresinin doğusunda yükselen tepenin bir bölümünde yüzeyde küçük moloz taşlardan oluşan yoğun mimari buluntuya rastlanmaktadır. Bu alan halka arasında eski köy yeri olarak adlandırılmaktadır. Yolun batısındaki Aktarma Köyü sınırları içinde kalan hafif eğimli arazide tarım faaliyeti nedeniyle açığa çıkmış mezar kiremidi parçaları ile bol miktarda Roma Dönemine ait seramik parçaları söz konusudur.   

Nekropol/Karesi Ziyaretli Köyü;

     Ziyaretli Köyü Asar Tepe Mevkiinde yüzeyde Roma Dönemi Mezar tuğlası parçaları ile seramik  parçalarına  rastlanılmıştır. Yine bölgede görülen mezarlar yöresel yumuşak kayaçların işlenerek lahit biçiminde çatılmasıyla oluşturulduğu belirlenmiştir. Nekropol alanının batı bitişiğindeki tescil harici taşlık arazide kayaya oyulmuş bir adet kaya mezarı bulunmaktadır. 

Nekropol/Beyköy;

       Beyköy köyü Kumlu mevkiinde derin bir vadiden kuzeye ve doğuya doğru yükselen tepenin üzerinde yer alan düzlükte yan yana konumlanmıştırlar. Her ikisi de doğal yüksekliği kaybetmiş ve kaçak kazılarla çok sayıda tahrip çukuru meydana gelmiştir.  Tümülüslerin doğu güne ve batı bölümlerinde yer alan düzlükte yüzeyde Roma Dönemi seramikleri ile yoğun olarak moloz taş bulunmaktadır. Bu nedenle alanın nekropol olarak kullanıldığı göze çarpmaktadır. 

Antik Yerleşim/Ovacık ve Aktarma Köyleri;

Antik Yerleşim/Naipli Köyü;

Tümülüs/Beyköy Köyü;

      Beyköy köyü Kumlu mevkiinde derin bir vadiden kuzeye ve doğuya doğru yükselen tepenin üzerinde yer alan düzlükte yan yana konumlanmıştırlar. Her ikisi de doğal yüksekliği kaybetmiş ve kaçak kazılarla çok sayıda tahrip çukuru meydana gelmiştir.  Tümülüslerin doğu güne ve batı bölümlerinde yer alan düzlükte yüzeyde Roma Dönemi seramikleri ile yoğun olarak moloz taş bulunmaktadır. Bu nedenle alanın nekropol olarak kullanıldığı göze çarpmaktadır. 

Tümülüs/Üçpınar Köyü;

      Üçpınar Köyü Kepenekli Mevkiinde yer alır MÖ. VI. yüzyıla tarihlenen Üçpınar Tümülüsü Akhamenidler dönemine aittir. İçinde karşılıklı 70x192 cm. boyutlarında iki klinesi bulunan odanın içten içe derinliği 118 cm, genişliği 192 cm, yüksekliği 180 cm' dir ve blok mermer taşlardan yapılmıştır. Kazı çalışmaları 1988 yılında Bursa Arkeoloji Müzesi tarafından gerçekleştirilmiştir. Tümülüsün girişinde bulunan iki atla koşulan arabaya ait parçalar ile at koşumlarına ait buluntular bize cenazeyi taşıyan arabanın, sahibine son görevini yaptıktan sonra buraya konduğunu göstermektedir. Bu buluntulardan hareketle tümülüs ve at arabası orjinaline uygun şekilde yapılarak Bursa Müzesinde teşhir edilmektedir. 

Yertepe tümülüsü;

Tümülüs-Antik Yerleşme/Karakol ve Fethiye Köyleri;

Höyük/Bakacak Köyü;

Kocakale;

         Yaklaşık 100 m. Yüksekliğinde bir doğal  tepe üzerinde inşa edilmiştir. Yörede bulunan taşların kısmi işlenilerek kullanıldığı göze çarpmaktadır. Yapının iki yerinde yaklaşık 3m çapa sahip kulelerin  temel kısımları korunmuştur. Temel kısımlarının daha iri boyutlu taşlar kullanılarak yapıldığı yer yer korunmuş kısımlardan anlaşılmaktadır. Kimi yerlerde kuru duvarlar temellerin  1-15, m derinliğe indiği görülmektedir. Batı ve güney batı yönlerinde tepenin eğimine uygun olarak sur duvarları  şev örgülerle desteklenmiştir. Şev örgüler ve mevcut duvar tekniğinden ilk olarak Helenistik Dönemde inşa edildiği ve Roma Döneminde onarım görerek kullanıma devam ettiği az sayıda seramik buluntu ile de desteklenmektedir.  

Küçükkale;

     Kalaycılar köyü sınırları içerisinde doğal bir tepe üzerine kurulmuş bu küçük kale batısında yer alan Koca kale ile çağdaştır. Aralarından geçen Kocaderenin batısında ki bu kale Kocakalenin doğu yönündeki güvenliğini sağlamak amacı ile yapılmış olmalıdır.. Kuru duvar tekniğinde örülen sur duvarları oldukça tahrip olmuştur.